Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι μια  πάθηση που εμφανίζεται όταν το πάγκρεας δεν παράγει επαρκείς ποσότητες ινσουλίνης ή όταν το σώμα δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει αποτελεσματικά την παραγόμενη ινσουλίνη. Η κατάσταση αυτή προκαλεί η   σοβαρές βλάβες σε πολλά συστήματα του σώματος, ιδιαίτερα στα αγγεία και σε πολλά νεύρα.

Ο σακχαρώδης διαβήτης είναι αναμφισβήτητα νόσημα που λαμβάνει επιδημική μορφή εξάπλωσης, καθώς η συχνότητα εμφάνισής του σε παγκόσμιο επίπεδο 5πλασιάσθηκε την τελευταία 15ετία.Το γεγονός αυτό έχει σημαντικές συνέπειες, καθώς είναι γνωστό ότι οι επιπλοκές του διαβήτη είναι ο μεγάλος εφιάλτης των διαβητικών με δυσμενείς επιπτώσεις στη νοσηρότητα και στο προσδόκιμο επιβίωσης των ασθενών.

Εντός των επόμενων 20 ετών ο πολλαπλασιασμός του διαβήτη εκτιμάται ότι θα αυξηθεί κατά 20% καθώς η παχυσαρκία αυξάνεται παγκοσμίως με ανησυχητικό ρυθμό, τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις πάνω απο 7 δισεκατομμύρια άτομα του συνολικού πληθυσμού της γής, διατρέχουν ήδη αυξημένο κίνδυνο για διαβήτη τύπου II. Τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα υπερβαίνουν το μισό του πληθυσμού της γής. Σε πολλές χώρες τα ποσοστά του διαβήτη ανέρχονται στο 20% όλων .
Ο κίνδυνος εμφανίσεως του διαβήτη αυξάνεται προοδευτικά, τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, ανάλογα με τον βαθμό παχυσαρκίας τους.

Εκτιμάται ότι τουλάχιστον το ήμισυ όλων των διαβητικών περιπτώσεων θα εξέλιπαν εάν μπορούσε να προληφθεί η αύξηση του βάρους στον ενήλικο πληθυσμό.

Η διπλή επιδημία παχυσαρκίας και διαβήτη, αποτελεί ήδη τη μεγαλύτερη πρόκληση του 21ου αιώνα, όσον αφορά την δημόσια υγεία.
Οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανόμενης της δίαιτας και της μέτριας σωματικής άσκησης, μπορεί να μειώσουν τον κίνδυνο για εμφάνιση διαβήτηεώς και 40-60%.

Στοιχεία που πρόσφατα αποκαλύφθηκαν από την διεθνή ομοσπονδία για τον Διαβήτη δείχνουν ότι το 2003 υπάρχουν 194 εκατομμύρια άνθρωποι παγκοσμίως, ηλικίας 20-70 με διαβήτη. Αυτοί σε αριθμό δείχνουν μια παγκόσμια επιδημία του διαβήτη να είναι σήμερα η Τέταρτη κύρια αιτία θανάτου. Έως το 2025 θα υπάρχουν 333 εκατομμύρια άνθρωποι ή 6,3% του πληθυσμού της γής που θα πάσχουν από διαβήτη και άλλα 472 εκατομμύρια ή 9% του πληθυσμού που θα έχουν προδιάθεση για διαβήτη.
Τα παχύσαρκα άτομα με υπερβάλλον κοιλιά έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για διαβήτη από τα άτομα με συνολικό υπερβάλλον βάρος.

Τί είναι ο Διαβήτης;
Ο πιο απλός ορισμός του διαβήτη είναι υψηλό σάκχαρο στο αίμα.

Το πρόβλημα επικεντρώνεται στην παραγωγή αλλά και στη χρησιμοποίηση της ινσουλίνης, μιας ουσίας που παράγει ο οργανισμός μας. Η ινσουλίνη είναι απαραίτητη για τη μετατροπή της τροφής σε ενέργεια.

Όταν τρώμε, μέρος της προσλαμβανόμενης τροφής εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος με την μορφή των απλών σακχάρων. Οι όροι γλυκόζη και σάκχαρο αίματος είναι ταυτόσημοι.

Η γλυκόζη που κυκλοφορεί στο αίμα είναι άχρηστη αν δεν μπορούν να την προσλάβουν τα κύτταρα και να την μετατρέψουν σε ενέργεια. Εδώ εστιάζεται ο σπουδαίος ρόλος της ινσουλίνης που είναι το κλειδί που ξεκλειδώνει τα κύτταρα και επιτρέπει την είσοδο μέσα σε αυτά της γλυκόζης. Έτσι τα κύτταρα παράγουν ενέργεια και λειτουργούν φυσιολογικά. Χωρίς την επίδραση της ινσουλίνης τα κύτταρα δεν προσλαμβάνουν γλυκόζη.

Ποιοί είναι οι τύποι του Διαβήτη;
Σύμφωνα με την τελευταία ταξινόμιση υπάρχουν τέσσερις κύριοι τύποι Διαβήτη:

• Τύπου I
• Τύπου II
• Διαβήτης της Κύησης
• Διαβήτης οφειλόμενος σε :
  • Φάρμακα – Πολύχρονη λήψη κορτιζόνης
  • Παθήσεις του Παγκρέατος
    – Παγκρεατίτιδα
    – Τραυματισμός
    – Καρκίνου κ.λ.π.

Διαβήτης τύπου Ι
Στον διαβήτη τύπου Ι η παραγόμενη ινσουλίνη είναι ελάχιστη ή μηδαμινή. Ο διαβήτης τύπου Ι εμφανίζεται συχνότερα σε παιδιά και εφήβους, συναντάται ωστόσο και σε ενήλικους. Περίπου 10% των ατόμων με διαβήτη, πάσχει από διαβήτη τύπου Ι. Τα συμπτώματα ποικίλουν σε ένταση και περιλαμβάνουν υπερβολική δίψα, υπερβολική ούρηση, απώλεια βάρους και έλλειψη ενέργειας.
Η συνεχής φαρμακευτική αγωγή με ημερήσιες ενέσεις ινσουλίνης είναι απαραίτητη για την επιβίωση των περιστατικών από διαβήτη τύπου Ι.

Διαβήτης τύπου ΙΙ
Στον διαβήτη τύπου ΙΙ παράγονται κάποια ποσά ινσουλίνης που πολλές φορές δεν είναι επαρκώς δραστικά. (ινσουλινοαντίσταση).
Ο διαβήτης τύπου ΙΙ εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες ωστόσο με ολο ένα αυξανόμενη συχνότητα και σε παιδιά. Καθώς ορισμένοι πάσχοντες από διαβήτη τύπου ΙΙ δεν παρουσιάζουν πρώϊμα συμπτώματα, δεν διαγνώσκονται παρα μόνο αρκετά χρόνια μετά την έναρξη της νόσου, όπου έχουν ἠδη εμφανιστεί διάφορες επιπλοκές. Ο διαβήτης τύπου ΙΙ ελέγχεται με δίαιτα, άσκηση και από αντιδιαβητικά δισκία, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να απαιτηθεί να γίνουν ενέσεις ινσουλίνης.
Ο διαβήτης τύπου ΙΙ ευθύνεται για περισσότερο από το 90% των περιπτώσεων διαβήτη παγκοσμίως.

Αιτιολογία του διαβήτη
Υπάρχει σίγουρα μια προδιάθεση. Η εκδήλωση της νόσου φαίνεται οτι εξαρτάται από την επίδραση και ενός δεύτερου παράγοντα (πιθανόν κάποιου ιού) που οδηγεί στην καταστροφή των β-κυττάρων του παγκρέατος (που παράγουν ινσουλίνη).

Κριτήρια διάγνωσης του διαβήτη
Η διάγνωση του διαβήτη στηρίζεται τόσο στα κύτταρα ενός ατόμου, όσο και στην ανεύρεση υψηλών τιμών σακχάρου (γλυκόζης) στο αίμα.

Τα τυπικά συμπτώματα του διαβήτη είναι η αυξημένη δίψα, η μεγάλη παραγωγή ούρων, απώλεια βάρους (ενώ δεν ακολουθείται δίαιτα για αδυνάτισμα) και ενδεχομένως συχνές λοιμώξεις.

Σημειώνεται οτι αυτές οι εκδηλώσεις αφορούν κυρίως τον διαβήτη τύπου Ι (νεανικό τύπο) και πολύ λιγότερο ή καθόλου στο διαβήτη τύπου ΙΙ (παχύσαρκα άτομα, μεγαλύτερης ηλικίας).

Συμπτώματα των ατόμων με διαβήτη τύπου ΙΙ
Τα συμπτώματα των ατόμων με διαβήτη τύπου ΙΙ είναι πρακτικά τα ίδια αν και πολύ ηπιότερα, με τα συμπτώματα των ατόμων με διαβήτη τύπου Ι. Είναι σημαντικό να τονιστεί οτι ένα σημαντικό ποσοστό ατόμων με ήπιο διαβήτη τύπου ΙΙ δεν έχουν συμπτώματα και η διάγνωση του διαβήτη γίνεται στα πλαίσια τυχαίου ελέγχου.

Τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου ΙΙ όταν αυτά υπάρχουν είναι:

1. Αίσθημα κόπωσης
2. Πολυφαγία
3. Μικρή απώλεια βάρους
4. Πολυουρία και αίσθημα δίψας
5. Διαταραχές στην όραση
6. Η υπεργλυκαιμία ερεθίζει τα περιφεριακά νεύρα και τα άτομα μπορεί να εμφανίζουν αίσθημα καύσου, μουδιάσματα – βελονιές στα πόδια, όταν αυτά έρχοται σε επαφή με κλινοσκεπάσματα.
7. Ευπάθεια σε μερικές λοιμώξεις. Επίσης, ενδέχεται ο χρόνος επούλωσης μιας πληγής ή ο χρόνος αποδρομής μιας λοίμωξης να είναι μεγαλύτερος στα άτομα με διαβήτη σε σύγκριση με άτομα χωρίς διαβήτη.

Φυσιολογικές τιμές σακχάρου αίματος θεωρούνται οι τιμές σακχάρου νηστείας που είναι μικρότερη από 100mg/dl. Ενώ φυσιολογικές για άλλες ώρες της ημέρας (π.χ. δύο ώρες μετά το φαγητό ή πρίν το γεύμα ή το δείπνο). Θεωρούνται οι τιμές που είναι μικρότερες από 140mg/dl.
Με σακχάρου >126 τίθεται η διάγνωση του Διαβήτη.